Weken of zelfs maanden leef je naar iets toe, of in mijn geval zelfs zeven jaar, en dan is het eindelijk zover. De grote dag! Nee, niet je trouwdag (hoewel, het zou kunnen), ik heb het over het bereiken van een belangrijk doel. Iets wat je heel graag wil en waarvoor je hard hebt gewerkt. Vorige week, op mijn verjaardag, lanceerde ik deze blog en jongens, wat een mijlpaal! Een dag vol adrenaline, blijheid en ontlading: ik word gelezen, mensen reageren en ze zijn enthousiast! Missie geslaagd!! Dit heerlijke gevoel duurde een paar dagen tot dat hoofd van mij opeens iets bedacht: “Hee ho wacht eens even, je bent nu wel zo lekker je succes aan het vieren, maar het echte werk, dat begint nu pas hoor!” En daar was het weer: STRESS!

Het triomf-moment

Dinsdag 26 september 2017, 06.00 uur: veel vroeger dan anders ben ik opgestaan om al mijn artikelen voor de aller-laatste keer nog eens door te lezen om dan met trillende handjes op {Publiceren} te klikken.  Ik had alles kunnen inplannen zodat de artikelen in mijn slaap automatisch online zouden verschijnen maar dat wilde ik niet. Ik wilde de ‘geboorte’ van Miss Deadline bewust beleven. Het was een klein triomf-momentje, zo in m’n eentje in de vroege ochtend met mijn laptop in bed. Daar verscheen alles in beeld, precies zoals ik het me had voorgesteld en had getest, maar nu helemaal echt en voor de hele wereld zichtbaar! Mijn logo, mijn foto’s, mijn artikelen. Het zag er zoooooo mooi uit! “Dit heb ik gemaakt”, dacht ik bij mezelf, “he-le-maal zelf, en wat mensen er straks ook van gaan zeggen, ik ben hier trots op!”

Een uurtje of twee was ik nog de enige die van de lancering van Miss Deadline wist maar toen moesten natuurlijk de aankondigingen de deur uit en werd het opeens spannend. Mijn blog is zeer persoonlijk. Ik heb de gok gewaagd om mensen niet langzaam aan me te laten wennen maar gelijk artikelen te schrijven waarin ik het diepe inga en veel van mezelf blootgeef. Dingen die we meestal niet zo snel met anderen delen. Angst, onzekerheid, falen. Ik ben van nature heel open en geef niet veel om privacy dus ik had er weinig moeite mee om erover te schrijven. Pas toen het eenmaal online stond, kwam de spanning. Zullen de mensen dit wel gaan lezen? En wat vinden ze ervan? Schrik ik mensen niet af door meteen zo serieus over gevoelige onderwerpen te vertellen. Misschien zit ik er wel naast en ben ik écht de enige met zulke ervaringen en gedachten. Ooooo jongens, ik heb het compleet verkloot!!!!

Maar dat had ik niet. Ontzettend veel mensen namen de moeite een kijkje te nemen op mijn blog, de artikelen te lezen en zelfs te reageren. En die reacties waren stuk voor stuk enthousiast met oprechte waardering en herkenning. Ik kon mijn geluk niet op. Die hobbel hebben we gehad en vanaf nu is het smooth sailing want wat kan er nu nog misgaan? “Nou, van alles natuurlijk!” Heerlijk zo’n hoofd dat altijd roet in het eten gooit…

Beetje dom

Nu had ik ook een beetje dom gedaan. Dat wil zeggen, ik ben typisch mezelf geweest door het allemaal weer op het laatste moment aan te laten komen. Ik heb de laatste drie dagen voor mijn deadline meer gedaan en harder gewerkt dan in al die weken daarvoor. Zo gaat het altijd, van vooruitwerken krijg ik de zenuwen, ik presteer beter onder druk, als het echt moet! Ik wilde heel graag dat er bij mijn lancering al een handjevol artikelen online zouden staan. Zodat mensen zouden kunnen kiezen en een beetje een idee konden krijgen welke kant ik op wil. Dat is op het nippertje gelukt, maar ik had aan één ding niet gedacht: ik had nu al mijn kruit in een keer verschoten. Alles wat ik had, alles wat ik had voorbereid staat nu online….maar volgende week moet er weer iets nieuws komen. Zo gaat dat immers met bloggen…. En daar kwam het hoor. Ik dacht:

Oh shit. En nu?!

In paniek appte ik een vriendin/mijn blogcoach: “Ik heb niks! Het is op! Hoe moet ik nu verder?!” Dat was een tikkeltje overdreven want ik had wel ‘wat’ maar dat was natuurlijk allemaal niet goed genoeg. Zo had ik:

• een artikel over hardlopen en chronische vermoeidheid in de steigers staan – maar dat voelde hypocriet om nu te posten nu ik al maanden nauwelijks heb getraind
• een krabbel over wat je kunt leren van je eigen jaloezie – maar daarin gebruik ik veel voorbeelden over waarom ik wil bloggen en dat hebben jullie net allemaal hier en hier al kunnen lezen
• een lijstje met boeken die ik las toen ik liefdesverdriet had – maar daarvoor moet ik nog uitzoeken hoe dat zit met copyright en linken
• een idee om te schrijven over ‘slaapverslaving’ – maar dat is nog niet meer dan een idee en bovendien, dat is écht te serieus en diepe deur voor een splinternieuwe blog

Terwijl ik zo al mijn afgekeurde ideeën aan mijn vriendin opsomde kwamen we samen tot de conclusie: dit is een post-lanceringsdip! De euforie van het succes is zo groot dat niet meer inspirerend en motiverend werkt, maar juist een verlammend effect heeft. De lat is gelegd, ik kan niet meer terug, ik moet erover heen en de mensen wachten…maar ik DURF NIET!

De malaise van de overtreffende trap

Wat is hier aan de hand? Het doet me sterk denken aan wat ook wel het Second Novel Syndrome (Tweede Boek Syndroom) of Sophomore slump (vrij vertaald: Tweede keer malaise) wordt genoemd. Het is een fenomeen waar succesvolle (debuterende) auteurs, atleten en artiesten mee kampen: je hebt een fantastisch boek geschreven, de gouden medaille gewonnen of een hit uitgebracht en nu zit iedereen te wachten op je volgende prestatie. Je hebt laten zien wat je kunt, wat je in je mars hebt en de mensen zeggen, wow daar willen we meer van zien! De verwachtingen zijn zo hoog gespannen, of althans zo voel je dat zelf natuurlijk, dat opeens twijfel en faalangst om de hoek komen kijken en je acuut niets meer uit je handen krijgt. Want hoe flik je dat kunstje in hemelsnaam nog een keer? En niet zo maar nog een keer; beter-derderder!!

Thriller-auteur Ian Sutherland verwoordt het in een interview zo:

The first [book] was written over many years, with lots of false starts, iterations, and always with me in that beautifully blissful state of naive ignorance because, until I published it, no one would ever know if it was any good. Finally, I did publish it and that introduced new concerns. Would people read it? Was it actually any good? Was I fooling myself that I could be an author? But ‘Invasion of Privacy’ [Sutherlands eerste boek] slowly found its audience, the reviews were incredibly positive and I began to believe I could do this for real.

That was until the day I sat down full of enthousiasm to write the sequel and stared at a blank screen. At that point, I experienced diferent doubts. Could I really do this again? Could I match the quality of the first book?

Nu is een handjevol blogartikelen schrijven natuurlijk niet te vergelijken met het publiceren van een boek maar in zekere zin komt het voor mij toch op hetzelfde neer. Ik herken precies wat Sutherland hier zegt. Ik heb lang aan het inrichten van mijn blog en schrijven van mijn eerste artikelen gewerkt. Ik heb mijn ziel en zaligheid erin gelegd en ben er trots op. Dat gevoel is kostbaar en wil ik vasthouden, ik wil geen eendagsvlieg zijn. Positieve reacties zijn natuurlijk geweldig maar op een gegeven moment dacht ik stiekem wel: ‘Alsjeblieft, hou op!!’ Naast opgetogen werd ik er nu ook zenuwachtig van want met elk compliment kwam voor mijn gevoel de lat van verwachtingen weer een stukje hoger te liggen. ‘Nog één tikje hoger en ik ga straks keihard door de mand vallen.’

Gremlins, shame tapes en de kracht van kwetsbaarheid

In haar boek Daring Greatly, over de kracht van kwetsbaarheid, noemt Brené Brown dit de ‘shame tapes’: dat riedeltje aan gedachten in je hoofd vol zelfkritiek en twijfel aan jezelf. Hou maar op, dit kun jij toch niet, wie denk je wel dat je bent! Die negatieve gedachten hebben niet altijd een duidelijk aanwijsbare oorzaak of aanleiding. Vaak zijn het gewoon “oude opnames” waarmee we van jongs af aan zijn geprogrammeerd door onze opvoeding of cultuur. Onze strengste criticus zijn we dus meestal zelf!

Er is één manier om onszelf weerbaar te maken tegen die schaamte en onzekerheid, zegt Brown, en dat is ervoor uitkomen. “If we cultivate enough awareness about shame to name it and speak to it, we’ve basically cut it off at the knees. Shame hates having words wrapped around it. If we speak shame, it begins to wither.”  Of, zoals Brown het heel beeldend verduidelijkt, zoals blootstelling aan licht dodelijk was voor die nare Gremlins uit de films van Steven Spielberg (wat had ik daar een nachtmerries van!!), zo schijnen taal en bewustzijn licht op schaamte en vernietigen het.

Een dosis gezonde twijfel

Een beetje twijfel is natuurlijk niet verkeerd, juist gezond. In beperkte mate maakt het ons productiever, schrijft young adult fictie-auteur Marlee Jane Ward op Kill Your Darlings. Gezonde twijfel en zelfbewustzijn zetten je ertoe aan beter je best doen. Je moet alleen niet doorslaan in de zelfkritiek en wel een realistisch beeld blijven houden waar je mee bezig bent. Zo dacht ik heel even origineel te zijn met mijn pleidooi voor meer authenticiteit online. Vond ik het heel gedurfd van mezelf om open en eerlijk over bijvoorbeeld mijn faalangst met autorijden en mijn besluit om in therapie te gaan te schrijven. Dat was natuurlijk naïef van mijzelf, ik ben heus niet de enige met dergelijke ideeën. Integendeel. Zoals zo vaak gebeurt als je je ergens voor interesseert; opeens zie je het overal.

• In het Rijksmuseum opende dit weekend bijvoorbeeld een foto-expositie van muzikant Dotan. Op de expositie zijn honderden foto’s te zien van bekende Nederlanders die reageerden op de oproep van Dotan om eerlijke en open verhalen te delen op social media.
• Maaike Helmer, oprichtster van het eerste online magazine over stress (Stressedout.nl), deed veel stof opwaaien met haar ‘#fuck…’-serie in de Metro. Haar oproep om online meer ‘echt’ te zijn kreeg veel bijval van grote namen op social media.
• Op Facebook stuitte ik op de pagina Wij zijn MIND. De stichting strijdt voor meer aandacht voor psychische problemen. Op hun Facebook-pagina vertellen bekende en onbekende Nederlanders over hun ervaringen met stress, burn-out, depressie en angst.

Kom ik aan met mijn blogje met “ontboezemingen van een laatbloeier”….

Dat zijn dus de shame-tapes aan het werk. Je zou kunnen denken: “Hee, kennelijk zit ik op het goede spoor. Kennelijk is dit iets wat mensen bezighoudt, en kennelijk ben ik niet de enige die hiermee zit! Maar nee, ik denk: “Wat heb ik nu nog toe te voegen aan al die prachtige grootse projecten, ik kan maar beter ophouden!”. De crux is het vinden van een balans tussen twijfel en zelfvertrouwen, zegt Ward. Uiteindelijk komt het er gewoon op neer dat je je best doet, meer kun je niet doen, en probeert je niet van de wijs te laten brengen door de druk om te voldoen aan onmogelijke verwachtingen, voornamelijk die van jezelf.

Dus. En nu?!

Hoe nu verder en hoe houd ik vol? Er is maar één antwoord: een beetje mildheid voor mezelf. Want joh, ik begin nog maar net! Ik moet nog zoveel leren dus natuurlijk gaat er nog van alles mis, fout en niet zo handig. Is dat erg? Natuurlijk ben ik niet über-orgineel met mijn verhalen en missie, maar is dat erg? En ja, dit artikel was totaal niet wat ik in gedachten had als post-lanceringsblog en ik heb enorme twijfels. Misschien raken een heleboel lezers van vorige week wel teleurgesteld en haken af. Hoe erg is dat? Niet leuk nee, maar hoe erg is het nu eigenlijk?

Jullie lezen hier niet mijn beste werk, maar het is wel echt en het is juist in zijn onvolmaaktheid precies wat ik met Miss Deadline wil: laten zien dat ik niet perfect ben, dat ik mijn best doe en nog veel moet leren en dat dat allemaal niets is om je voor te schamen!

Dit weekend was ik op een zangworkshop van een pianist uit Amsterdam, ik ben helaas zijn naam vergeten (dat zoeken we op!). Het was heerlijk! Wat hij vertelde over zijn eerste voorspeel-avond zal ik nooit vergeten. Hij was 11 jaar en opa en oma zaten in de zaal. Het voorspelen ging niet foutloos en de reacties naderhand waren niet zoals hij had gehoopt. Op zijn eerstvolgende les zei hij tegen zijn pianoleraar dat hij wilde stoppen. Toen zijn leraar vroeg waarom vertelde hij over de teleurstellende reacties uit de zaal. “Maar daar gaat het helemaal niet om!”, riep zijn leraar uit. “Je moet je niets aantrekken van de reacties. Hou je van spelen?” “Ja.” “Word je er blij van?” “Ja!” “Nou dan, doe wat je hart je ingeeft, dan is het altijd goed!”

Oja.